De arbeidsmarkt zal in de loop van het vierde kwartaal in België op een laag pitje blijven draaien als gevolg van de coronacrisis

Volgens de ManpowerGroup Barometer voor de Tewerkstellingsvooruitzichten die vandaag is gepubliceerd, zal de Covid-19-crisis blijven wegen op de arbeidsmarkt, ook al duiken er hier en daar tekenen van verbetering op. Van de 446 Belgische werkgevers die eind juli door ManpowerGroup werden bevraagd, overweegt 11% hun personeelsbestand tegen het einde van het jaar uit te breiden, terwijl ook 11% het aantal werknemers plant te verminderen. 73% van de bevraagde werkgevers verwacht geen verandering. Na correctie van de seizoenvariaties bereikt de Nettotewerkstellingsprognose^(*) – of het verschil tussen het percentage werkgevers dat van plan is werknemers in dienst te nemen en het percentage van werkgevers die werknemers willen ontslaan – een waarde van 0%, wat wijst op een stagnatie van de arbeidsmarkt. Dat is een stijging van 5 procentpunten ten opzichte van de historisch lage waarde in het vorige kwartaal, maar dat is nog steeds 13 punten lager dan de waarde van het vierde kwartaal van 2019.

“In België, net als in 22 van de 24 bevraagde Europese landen, verbeterden de wervingsintenties van de werkgevers in vergelijking met het vorige kwartaal“, legt Philippe Lacroix, Managing Director van ManpowerGroup BeLux, uit. “Toch willen de werkgevers op korte termijn hun bedrijfsactiviteit en hun personeel in de eerste plaats vrijwaren alvorens nieuwe werknemers aan te werven. Dat blijkt in België uit de Nettotewerkstellingsprognose die vastzit op 0%. De maatregelen met betrekking tot de tijdelijke werkloosheid als gevolg van corona-overmacht houden de arbeidsmarkt ‘onder infuus’, in de hoop dat de orderportefeuilles van de bedrijven weer gevuld geraken. Het tweede deel van onze enquête toont aan dat werkgevers rekening houden met het feit dat de crisis langer zal duren dan ze oorspronkelijk hadden verwacht. Het percentage van werkgevers die een terugkeer naar een normaal herstel binnen de 12 maanden verwacht, is gedaald van 72% naar 58%. Dit besef van een langer durende crisis wordt waargenomen in de drie gewesten en in het leeuwendeel van de bevraagde landen.”

Prognoses verschillen fors tussen de gewesten

Ondanks een stijging van 3 procentpunten ten opzichte van het vorige kwartaal, blijven de werkgevers in Vlaanderen pessimistisch en rapporteren ze een negatieve Nettotewerkstellingsprognose (-3%), een daling van 17 procentpunten in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. In Wallonië zijn de werkgevers voorzichtig en verwachten ze een licht positieve wervingsactiviteit (+2%), een status quo ten opzichte van het vorige kwartaal en een daling van 11 procentpunten in vergelijking met het 4e kwartaal van 2019. De resultaten van de enquête zijn eerder bemoedigend in Brussel (+6%), met een stijging van 6 punten van de wervingsintenties ten opzichte van het vorige kwartaal. Dat is echter nog steeds een daling van 5 punten in vergelijking met het vierde kwartaal van vorig jaar.

Nettotewerkstellingsprognose  Tewerkstellingsvooruitzichten in de horecasector op laagste peil in 17 jaar

In vier van de acht bevraagde sectoren zijn de tewerkstellingsvooruitzichten positief en in zes van die sectoren is er sprake van een lichte verbetering ten opzichte van het vorige kwartaal. Werkgevers in de sector ‘Overige productie’ – Landbouw & Visserij, Elektriciteit, gas & water en Winning van delfstoffen – hebben het meeste vertrouwen (+7%), gevolgd door de Bouwsector en de sector Financiën, verzekering, vastgoed en diensten (beide +6%). De prognoses zijn ook enigszins positief in de sector Openbare diensten, gezondheidszorg, onderwijs en maatschappelijke dienstverlening (+3%). In de andere sectoren anticiperen werkgevers op banenverlies: Maakindustrie (-1%), Transport en logistiek (-3%), Groot- en detailhandel (-7%) en tot slot de Horeca (-22%). “De situatie in de horeca blijft achteruitgaan. De vooruitzichten van de werkgevers uit deze sector waren nooit lager sinds de enquête in België werd gelanceerd”, benadrukt Philippe Lacroix.

Volgens de ManpowerGroup-enquête bereiden de werkgevers in micro- (<10 werknemers) en kleine bedrijven (10-49 werknemers) zich voor op een inkrimping van het personeel tegen het einde van het jaar, met een Nettotewerkstellingsprognose van respectievelijk -10% en -9%.

Crisis duurt langer dan aanvankelijk verwacht

De bevraagde werkgevers zijn minder optimistisch dan in het vorige kwartaal over hoe snel er een herstel zal optreden: In België verwacht 58% van hen (tegenover 72% in juni) dat ze binnen de komende 12 maanden opnieuw aan hetzelfde tempo personeel zullen aanwerven als vóór de Covid-19-crisis. 15% (9% in juni) denkt dat dit meer dan een jaar zal duren en 12% (2% in juni) denkt dat ze dat tempo nooit meer halen. Het besef dat de crisis langer zal duren, wordt in alle drie de gewesten waargenomen: slechts één op de twee werkgevers verwacht een terugkeer naar een normaal herstel binnen een jaar in Vlaanderen (52%, een daling van 17%), zes op de tien in Brussel (60%, een daling van 15%) en bijna zeven op de tien in Wallonië (69%, een daling van 7 punten).

Personeelsbeheer in het middelpunt van alle aandacht

Volgens Philippe Lacroix “zullen bedrijven de komende maanden op zoek gaan naar de juiste mix binnen hun personeelsbestand. Dit zal echter niet eenvoudig zijn in een markt die weinig zichtbaarheid op lange termijn zal bieden.” Op korte termijn is een grote meerderheid van de bevraagde werkgevers van plan om het personeel dat nog steeds tijdelijk werkloos is als gevolg van overmacht, te herintegreren: 70% van de betrokken werkgevers is van plan om ze voltijds in dienst te houden, 22% is van plan om ze deeltijds terug aan te nemen, terwijl 8% overweegt een aantal van hen te ontslaan. Binnen dit en zes maanden zijn bijna 7 van de 10 bevraagde werkgevers van plan hun personeelsbestand op hetzelfde niveau te houden.

Werkgevers zullen in de eerste plaats proberen om op hun eigen personeel te vertrouwen voordat ze hun toevlucht nemen tot externe arbeidskrachten. 21% is namelijk van plan om het aantal uitzendkrachten te verminderen, 19% zegt te zullen proberen het aantal externe consultants te verminderen en 13% is van plan om minder zelfstandigen (freelancers) in te zetten.

Om de impact van Covid-19 maximaal te beperken, heeft 62% van de bevraagde werkgevers telewerk ingevoerd en 23% zegt zelfs bereid te zijn werknemers de mogelijkheid te bieden om 100% van de tijd op afstand te werken.

In 24 van de 26 landen is het vertrouwen van de werkgevers in de EMEA-regio groter geworden

Voor de komende drie maanden zijn de tewerkstellingsvooruitzichten in 13 van de 26 bevraagde landen in de EMEA-regio (Europa, Midden-Oosten, Afrika) positief, terwijl ze in acht landen negatief en in vijf andere landen onveranderd blijven.

In 24 van de 26 landen is het vertrouwen van de 13.000 bevraagde werkgevers in de regio groter geworden in vergelijking met het vorige kwartaal, maar ligt dat vertrouwen nog steeds ver onder de verwachtingen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De Nettotewerkstellingsvooruitzichten zijn licht positief in Frankrijk (+3%, een forse stijging van 14 punten), Duitsland (+2%, een stijging van 2 punten), maar blijven negatief in Italië (-1%, een stijging van 3 punten), Nederland (-3%, status quo) en vooral in het Verenigd Koninkrijk (-8%, een stijging van 4 punten).

Ook de werkgevers in de meeste Europese landen hebben hun verwachtingen voor een normaal herstel binnen de 12 maanden naar beneden bijgesteld. Dit is met name het geval in Duitsland (43%, een daling van 5 punten), Italië (42%, een daling van 19 punten), het Verenigd Koninkrijk (49%, een daling van 7 punten) en Frankrijk (61%, status quo), terwijl de werkgevers in Nederland meer vertrouwen hebben in de toekomst (62%, een stijging van 9 punten).

Wereldwijd zijn de tewerkstellingsvooruitzichten in 22 van de 43 bevraagde landen en gebieden positief, met name in de Verenigde Staten (Nettotewerkstellingsprognose van +14%, een sterke stijging van 11 procentpunten ten opzichte van het vorige kwartaal), Japan (+9%, een daling van 4 procentpunten), China (+4%, een stijging van 1 procentpunt), India (+3%, een daling van 1 procentpunt), terwijl ze negatief blijven in Brazilië (-3%, een stijging van 11 procentpunten) en Panama
(-18%, de laagste Nettotewerkstellingsprognose van alle 43 bevraagde landen en gebieden).

De resultaten van de volgende ManpowerGroup Barometer voor de tewerkstellingsvooruitzichten worden verspreid op 8 december 2020 (eerste kwartaal 2021)

(*) Het cijfer van de Nettotewerkstellingsprognose wordt verkregen door het percentage te nemen van de werkgevers die verwachten dat de totale werkgelegenheid zal stijgen en daarvan het percentage af te trekken van de werkgevers die het volgende kwartaal een daling verwachten van de werkgelegenheid in hun onderneming. Het gaat hier dus om eennettosaldo van tewerkstellingsvooruitzichten dat zowel positief als negatief kan zijn. De commentaren zijn gebaseerd op de gegevens na uitzuivering van de seizoenvariaties, in de mate waarin die beschikbaar zijn. De gecorrigeerde gegevens van de seizoensvariaties zijn niet beschikbaar voor Kroatië en Portugal

Brochure  ManpowerGroup Barometer Q4/2020

Infografiek : ManpowerGroup Barometer Q4/2020

Infografiek : Hoe Belgische werkgevers van plan zijn te reageren op de gevolgen van de COVID-19 pandemie?