Arbeidsmarkt onder druk in België: wervingsintenties dalen en tekort aan talent neemt toe

De Nettotewerkstellingsprognose daalt met 5 procentpunten ten opzichte van het vorige kwartaal maar blijft met +18% positief, terwijl 80% van de in België bevraagde werkgevers aangeeft moeite te hebben met het invullen van hun vacatures.

Volgens de ManpowerGroup Barometer die vandaag werd gepubliceerd, zijn de Belgische werkgevers van plan om in de loop van het tweede kwartaal van 2023 het aanwervingstempo te vertragen. Van de 510 Belgische werkgevers die eind januari door ManpowerGroup  werden bevraagd, is immers 36% van plan hun personeelsbestand tegen eind juni 2023 uit te breiden, terwijl slechts 18% het aantal werknemers plant te verminderen. 43% van de bevraagde werkgevers verwacht geen verandering. Na correctie van de seizoenvariaties bereikt de Nettotewerkstellingsprognose  – of het verschil tussen het percentage werkgevers dat aanwervingen plant en het percentage werkgevers dat ontslagen voorziet – de positieve waarde van +18%. Dat is een daling van 5 punten ten opzichte van het vorige kwartaal en van 16 punten in vergelijking met het 2e kwartaal van 2022.

Naar aanleiding van deze editie heeft ManpowerGroup ook zijn jaarlijkse enquête met betrekking tot het tekort aan talent uitgevoerd. Vier Belgische werkgevers op vijf (80%) ondervinden moeilijkheden om hun vacatures in te vullen en bijna één op vijf (17%) zegt grote moeite te hebben om de juiste profielen te vinden. Dit is een stijging van 4 punten ten opzichte van vorig jaar (76%). België staat boven het wereldwijde gemiddelde (77%)  en behoort tot de meest getroffen landen in Europa (7e van de 22).

“In de context van de grote onzekerheid die verder aanhoudt, blijft de arbeidsmarkt onder druk staan”, verklaart Sébastien Delfosse, Managing Director van ManpowerGroup BeLux. “Twee realiteiten boksen tegen elkaar op. Enerzijds – zo blijkt uit onze enquête – neemt het structurele tekort aan arbeidskrachten toe, waardoor de ontwikkeling van onze bedrijven in gevaar komt. Anderzijds moeten de werkgevers hun personeelsbestand bijstellen door de nog steeds ongunstige economische situatie en de loonindexering die zij in hun kostenstructuur hebben moeten integreren. Dit verklaart de toegenomen voorzichtigheid en de daling van de Nettotewerkstellingsprognose voor het tweede kwartaal. Uit de laatste prognoses van de Nationale Bank en de Europese Commissie, die aangeven dat het risico van een recessie in België in principe is afgewend, blijkt echter dat onze economie de tegenwind blijft weerstaan, zodat we de tweede helft van het jaar met meer optimisme tegemoet kunnen zien.”

Contrasterende tewerkstellingsvooruitzichten en wervingsmoeilijkheden in de drie gewesten 

De werkgevers in de drie gewesten van het land melden voor het volgende kwartaal positieve wervingsintenties. Het wervingsklimaat zal naar verwachting het meest gunstig zijn in Wallonië, waar de Nettotewerkstellingsprognose +28% bedraagt, een stijging met 10 procentpunten ten opzichte van het vorige kwartaal. In de andere twee gewesten zijn de werkgevers van plan minder snel personeel aan te werven. In Brussel daalt de Nettotewerkstellingsprognose met 11 punten ten opzichte van het vorige kwartaal tot +21%, terwijl ze in Vlaanderen met 9 punten daalt tot +10%, het laagste niveau in twee jaar.

Sinds vorig jaar zijn de wervingsmoeilijkheden in de drie gewesten nog toegenomen. 84% van de werkgevers in Wallonië, 80% van de werkgevers in Brussel en 76% van de werkgevers in Vlaanderen hebben te kampen met een tekort aan arbeidskrachten.

De IT-sector werft personeel aan maar heeft moeite om digitaal talent te vinden 

De werkgevers in alle 9 bevraagde sectoren verwachten dat er tegen eind juni nieuwe banen zullen bijkomen, zelfs al melden ze dalende tewerkstellingsvooruitzichten in zeven van die sectoren ten opzichte van het vorige kwartaal. De werkgevers in de IT-sector verwachten de sterkste wervingsactiviteit (+29%), gevolgd door de werkgevers in de sector Consumptiegoederen en -diensten/Horeca/Retail en de Energiesector (beide +25%). De tewerkstellingsvooruitzichten blijven relatief gunstig in de sectoren Gezondheidszorg/Biowetenschappen (+21%), Communicatiediensten (+18%) en Transport/Logistiek/Automotive (+17%). De laagste wervingsintenties worden dan weer gemeld door de werkgevers in de sectoren Openbare diensten/Onderwijs/Andere diensten (+14%), Financiën en vastgoed (+12%) en Maakindustrie/Bouw/Landbouw en visserij (+11%).

Geen enkele sector blijft gespaard van een tekort aan talent. Net als vorig jaar ondervinden de werkgevers in de IT-sector de grootste wervingsmoeilijkheden. 86% van hen heeft moeite om de juiste profielen te vinden op de arbeidsmarkt. De werkgevers in de sectoren Gezondheidszorg/Biowetenschappen en Consumptiegoederen en -diensten/Horeca/Retail ondervinden dezelfde moeilijkheden (86%). Ook in de sectoren Financiën en vastgoed (82%), Openbare diensten/Onderwijs/Andere diensten (+80%), Transport/Logistiek/Automotive (75%), Energie (75%) en Maakindustrie/Bouw/Landbouw en visserij (73%) blijft het tekort aan arbeidskrachten nijpend. De sector Communicatiediensten ondervindt het minste last om personeel aan te werven (68%).

Uit de enquête blijkt ook dat de micro-ondernemingen (< 10 werknemers) en de grote ondernemingen (≥ 250 werknemers) het meeste moeite hebben om hun vacatures in te vullen (83%).

De meest gegeerde hard en soft skills

Uit de enquête van ManpowerGroup blijkt welke profielen en vaardigheden het meest gegeerd zijn, zowel wat de hard skills als de soft skills betreft.

Wat de hard skills betreft, zijn het de IT-profielen, ingenieursprofielen, logistieke functies, verkoop- en marketingprofielen en technische en productiefuncties die het moeilijkst in te vullen zijn.

Wat de soft skills betreft, zijn de Belgische werkgevers nu prioritair op zoek naar de volgende kandidaten (in volgorde van belangrijkheid): verantwoordelijkheid/betrouwbaarheid/discipline, veerkracht/aanpassingsvermogen, zin voor initiatief, analytische en probleemoplossende vaardigheden en leergierigheid/nieuwsgierigheid.

“Nu alle sectoren en bijna alle functies te kampen hebben met een tekort aan arbeidskrachten, moeten werkgevers meer dan ooit hun personeel aanwerven en managen op basis van het potentieel dat in elk individu zit eerder dan op basis van diploma’s. Zo kunnen zij hun talentenpool uitbreiden door creatiever te zijn in de manier waarop zij talent aantrekken en aan zich binden. Tegenwoordig moeten rekruteerders meer vertrouwen op het leervermogen van de kandidaten en op de soft skills, die steeds belangrijker worden in een voortdurend veranderende omgeving”,  besluit Sébastien Delfosse.

De resultaten van de volgende ManpowerGroup Barometer voor de tewerkstellingsvooruitzichten worden verspreid op 13 juni 2023 (3e kwartaal 2023).

Rapport  ManpowerGroup Jobbarometer Q2/2023